Cechy rozmnażania wegetatywnego
Rośliny mają zdolność rozmnażaj się bez angażowania 2 osobników płci przeciwnej (rozmnażanie płciowe): pojedyncza roślina może w ten sposób rodzić nowe osobniki z fragmentu łodygi, liścia lub korzenia, albo przez ukorzenienie pełzającej łodygi, a nawet przez wypuszczenie łodygi przez opóźniony korzeń (rozmnażanie bezpłciowe lub rozmnażanie wegetatywne).
Ten tryb rozmnażania jest przydatny dla roślin, ponieważ pozwala na przetrwanie gatunku bez przebywania w pobliżu osobnika partnerskiego. W kontekście rozmnażania płciowego produkcja nasion jest w rzeczywistości zależna od zapylenia, a więc od obecności innej rośliny w pobliżu rośliny, która ma być zapłodniona, a pośrednio od ingerencji wektora pyłku: wiatru, owad lub inne zwierzę. Dzięki rozmnażaniu wegetatywnemu roślina „matka” zostaje uwolniona od tych ograniczeń i może samodzielnie wytwarzać nowe rośliny „córki”.
Rozmnażanie bezpłciowe daje początek rośliny potomne o dokładnie takich samych właściwościach jak roślina mateczna, ponieważ dziedziczą 100% materiału genetycznego rośliny matecznej: ten sam wygląd, ten sam kolor kwiatów… Ten sam genotyp, a więc ten sam fenotyp!
- Zalety : pozyskiwanie nowych osobników jest łatwiejsze, mniej przypadkowe, mniej zależne od ekosystemu, a także rodzi jednorodnych potomków (korzyść doceniana przez ogrodnika lub rolnika).
- Niedogodności : nie ma mieszania materiału genetycznego, a zatem nie ma możliwości ewolucji gatunku, ani adaptacji do środowiska na przestrzeni pokoleń.
Sadzonki, warstwy i bulwy
Wszyscy ogrodnicy znają, a nawet praktykują wegetatywne rozmnażanie roślin! Sadzonki umożliwiają uzyskanie nowych roślin z kawałka rośliny. Sadzonki łodyg, liści lub korzenizasada jest taka sama: komórki fragmentu rośliny mają zdolność namnażania się i różnicowania w celu odtworzenia całego osobnika.
ten nawarstwianie działa na tej samej zasadzie: łodyga w kontakcie z glebą wytwarza korzenie, a po uwolnieniu z rośliny matecznej nawarstwianie tworzy nowego osobnika. Wiele krzewów i niektóre drzewa o niskich gałęziach mogą spontanicznie układać się warstwami.
ten rozłogi i te z korzeniami płożącymi (Bambusy cespiteux) są również mistrzami rozmnażania wegetatywnego.
Inny przypadek rozmnażania wegetatywnego: bulwy ziemniaka (i ogólnie wszystkie bulwy, które są organami specjalnie produkowanymi przez roślinę w celu uzyskania jej bezpłciowego rozmnażania). Z tego trybu rozmnażania bezpłciowego korzysta ogrodnik, który z roku na rok zbiera ziemniaki w przydomowym ogródku i część z nich przechowuje do sadzenia w następnym sezonie.
W laboratorium: klonowanie in vitro
Bardzo wiele roślin kupowanych w centrach ogrodniczych lub kwiaciarniach pochodzi z rozmnażania wegetatywnego, co ma tę zaletę, że jest niedrogie, odtwarzalne na dużą skalę i zdolne do rozmnażania roślin wytwarzających niewiele nasion lub wcale. Są to albo sadzonki, albo klonowanie in vitro, które opierają się na tej samej zasadzie.
ten Klonowanie in vitro, czyli kultura in vitro, to jedna z biotechnologii przyszłości. Jest praktykowany w laboratorium poprzez hodowlę komórek roślinnych w sterylnym środowisku (brak ryzyka choroby) i bogatym w składniki odżywcze (zoptymalizowany wzrost); komórki rozmnażają się i odtwarzają nową roślinę.
